maandag 19 maart 2018

Bohumil Hrabal - Gekortwiekt


In de korte roman ‘Gekortwiekt’ wordt alles korter. Nadat de sensuele vrouw van bierbrouwer Francin haar rok heeft ingekort en veel bekijks krijgt in het dorp roept de dokter uit: “Alles wordt korter vandaag de dag en ik zie daar nog geen einde aan komen. Dus, meneer de rentmeester, we gaan ook de arbeidstijd verkorten… De afstanden tussen de kasteleins maken we korter door ze met de auto te bezoeken.”


Het verhaal speelt zich een eeuw geleden af in een dorp in de Bohemen. De auto doet er zijn intrede, net als andere nieuwigheden. Francin neemt op reis naar de stad cadeautje mee voor zijn lieve vrouw, zoals een ring, een paar schoenen of een grammofoon, zodat zij wulps samen de tango kunnen dansen. Eenmaal neemt hij een geneeskundig apparaat mee, met veel elektroden en neon-hulpstukken, zoals een ozon-inhalator. Met een neon-kam kamt zij haar enorme haardos, haar mooiste bezit.

Wanneer Pepin, de broer van de brouwer komt logeren lopen de zaken in de brouwerij regelmatig uit de hand. Francins vrouw, waar vanuit het hele verhaal wordt verteld, houdt van grappen en verleidingen. Met Pepin beklimt zij de schoorsteen op het gebouw. De brandweer komt aanrijden, maar zij trippelt al elegant naar beneden, nog nagenietend van het mooie uitzicht.

Oom Pepin is schoenmaker, maar hij scheldt op alle schoenen die hij ziet en is dan niet meer tot bedaren te brengen. Werken in de brouwerij gaat hem ook niet goed af. Hij is volwassen, maar gedraagt zich als een gek kind. Hrabal beschrijft de gebeurtenissen op de brouwerij als een sprookjesverhaal. Hij houdt van de gekte en benoemt uitvoerig allerlei details. Bij de beschrijving van de slacht van een varken wordt geen ingewand overgeslagen, net als de hoeveelheden bloed en de borrels die door wie wanneer tussendoor worden gedronken.

Opsommingen zijn ook karakteristiek voor Hrabals stijl. Wanneer de vertelster haar been breekt en in het gips ligt heeft Francin eindelijk de rust om slagzinnen te bedenken voor zijn brouwerij. Het inspireert hem zelfs. Er volgt een halve pagina zinnen als ‘Bier geeft vertier’, ‘Wie ons bier heeft uitverkoren, voelt zich weldra als herboren’ en ‘Thuis of onderweg, overal een verfrissend pilsje.’

Sowieso schrijft Hrabal bijzonder smakelijk over bier brouwen en bier drinken: “meneer de onderbouwmeester hurkte bij mij neer en pakte de reuzenpul van me op en lachte en liep ermee de lagerkelder in, ik wist dat hij in één ruk een bier voor mij zou tappen, een met een kop erop, misschien ook zou hij de bierkroes half met lager vullen en daarna afschenken met zwarte granaat, een zo versneden bier is iets wat lovend gebrom van het hele lijf oplevert.”


Het haar van de vrouw van de brouwer volgt het lot van de staart van het hondje. Zij hakte dat staartje voor de helft eraf. Vrijwillig laat zij zichzelf nu kortwieken. Francin is niet blij met de twee kilo aan paardenstaarten die zij hem brengt en geeft haar een pak slaag.

Geen opmerkingen: