Cornelis Bastiaan Vaandrager – De Ramblers gaan uit vissen

Onlangs bracht Studio Kers ter gelegenheid van de vijfentwintigste sterfdag van Vaandrager  de bundel ‘Vaan nu’ uit. Gelijktijdig kwam Lebowski met een herdruk van ‘De avonturen van Cornelis Bastiaan Vaandrager’, onder de titel ‘De Ramblers gaan uit vissen’. Een goede gelegenheid om de bundel te herlezen.

Oscar van Gelderen verklaart de naamsverandering in het voorwoord. Hij vindt dit het mooiste verhaal van Vaandrager én het bevat de essentie van zijn hele oeuvre. Het verhaal ademt dezelfde sfeer die je in de hele bundel proeft. Het is eind jaren veertig. Het is zomer en het is snikheet. De hoofdpersoon is een jonge jongen, enig kind. Hij woont op Rotterdam-Zuid en luistert naar de radio. Hij heeft een verzoeknummer aangevraagd, van de Ramblers.

Het is dezelfde jongen die in ‘Leve Joop Massaker’ – het meest bekende verhaal van Vaandrager - op een vakantiekamp de mysterieuze Joop ontmoet. Hij raakt betoverd door hem. Zij doen samen met zijn zusje broeierige spelletjes in de duinen. Joop heeft een mes en is brutaal. Thuis gekomen is hij weer aangewezen op zijn oude vriend Frans. Samen spelen is niet meer zoals het was. Hij ontwijkt hem of maakt ruzie met hem.

Dan komt hij Joop tegen op straat. Meteen is er de verbondenheid. Joop neemt hem mee naar huis: een huis vol mensen, chaos, herrie, avontuur. Hij moet zijn best doen, meegaan in zijn spel. Hij heeft zijn vriend hervonden en nodigt hem uit bij hem thuis. Joop komt niet opdagen. De teleurstelling wordt door Vaandrager terloops en subtiel beschreven. Het is een prachtig verhaal.

Het is altijd zomervakantie in deze verhalen van Vaandrager. Hij schrijft korte zinnen en weet feilloos een geladen sfeer neer te zetten. Er duikt een mes op in een verhaal. Je denkt dat het mis gaat. Er gebeuren kleine ongelukken, maar het grootste ongeluk is dat deze tijd van avonturen voorbij is. De kleine jongen uit de jaren vijftig bestaat niet meer.

In het verhaal ‘De Ramblers gaan uit vissen’ gaat de jongen uit vissen nadat het verzoeknummer is gedraaid. Hij is alleen en zoekt een geschikte plek. Er is concurrentie, strijd om de beste visplaats. Hij heeft achter elkaar beet. Hij wordt uitgedaagd, een knokpartij volgt. Zijn tuig is kapot. Er wordt wraak op hem genomen. Hij staat alleen. Vaandrager besluit dit mooie verhaal met. “Vanmiddag is zijn verzoeknummer gespeeld door de Ramblers. Maar zijn naam werd er niet bij gezegd. Hij zei alleen maar: voor een jeugdige luisteraar uit Rotterdam-Zuid.”

Voor wie de verhalen van Vaandrager nog niet kent is deze herdruk dé gelegenheid er kennis mee te maken. Het boek is fraai uitgegeven met een prachtige collage op de voorkant die recht doet aan de inhoud.