zondag 12 februari 2017

Gyz La Riviere – New Neapolis

Gyz La Rivière is beeldend kunstenaar, filmmaker, schrijver en nog veel meer. En hij is bovenal Rotterdammer.  Al enige jaren is hij bezig met een onderzoek tussen de broedersteden Napels, Marseille, Liverpool en Rotterdam. De eerste serieuze publicatie voor dit project is ‘New Neapolis’. Bij de presentatie in Worm op 22 januari noemde ik het per ongeluk een boekje. Maar in vergelijking met zijn vorig jaar verschenen kolossale beeldenboek Rome’dam is alles een boekje. 

Hier zit gelijk mijn voornaamste kritiek op New Neapolis. Het uitgangspunt is boeiend: een vergelijking van steden die veel met elkaar gemeen hebben (havenstad, ongepolijst, tweede of derde stad van een land) en die niet eerder zo in de breedte naast elkaar gezet zijn. De vorm valt echter tegen. Het boek is tweetalig: Italiaans en (Nederlands-)Engels en het formaat is te klein om de vele foto’s goed te laten uitkomen. In Rome’dam liet Gyz La Rivière zien hoe beeld en tekst optimaal in elkaar kunnen overlopen en elkaar kunnen versterken. Met de kleine zwart-witfoto’s in ‘New Neapolis’ komt dit gewoon niet goed over.

Wat Gyz La Rivière inhoudelijk laat zien is wel interessant. Zijn boek is geen logisch geordend geheel. Hij deelt zijn tekst in hoofdstukken in met titels als Urban Renewal, Poor Rotterdam en Working Class, maar de onderwerpen waar hij vol enthousiasme over schrijft lopen moeiteloos in elkaar over: voetbal, stadshervorming, gangs en beroemde inwoners uit Rotterdam en Napels, zoals Maradonna, Goethe, Oscar Wilde en Boefje. Hij maakt geen onderscheid tussen hoge en lage cultuur, maar vangt associatief en met persoonlijke verhalen de stadscultuur van beide steden.

Vanaf het moment dat hij voor het eerst in Napels rondliep voelde hij dat het een stad is van de werkende klasse. In Napels is de gewone man nog niet uit het centrum verdreven, iets wat je ziet gebeuren in steden als Venetië en Amsterdam. Het centrum kent ook vele kleine straatjes en steegjes. Dit heeft de stad niet met Rotterdam gemeen. Toch ziet Gyz La Rivière overeenkomsten, vooral het straatleven. Beide zijn het steden waar het gebeurt op straat. Kunst, cultuur, muziek, worden minder van bovenaf gereguleerd, maar meer door de straatcultuur in gang gezet. Hij is hier soms wat nostalgisch, vooral wanneer hij straatbendes bespreekt en moeiteloos overstapt op de Gomorra. De Gomorra was ooit een antwoord en een redelijk alternatief voor de bestaande corrupte machtsstructuur, nu is het gewoon georganiseerde misdaad.

Tussen de associaties en prettige zijpaden door stelt Gyz La Rivière interessante vragen. De belangrijkste vraag draait om de toekomst van de Europese stad. Het vertrouwen in de Europese Unie is danig afgenomen. Kan in plaats van het land of het continent, juist de stad in Europa het nieuwe samenbindende element zijn? De trek naar de stad houdt voorlopig aan. Het aantal stadsbewoners tegenover bewoners van het platteland neemt vooralsnog toe.


Hoe dit zich cultureel precies zal ontwikkelen valt niet te voorspellen, maar het aangaan van nieuwe verbintenissen met andere steden is een goed initiatief. ‘New Neapolis’ is een eerste stap in een lopend onderzoek. Er komt een tentoonstelling het Museum Rotterdam en Gyz La Rivière werkt door aan zijn boeken over Liverpool, Marseille en hopelijk nog meer Europese steden. Voor Polen lijken mij de havensteden Szczecin of Gdansk in aanmerking komen. Ik kijk ernaar uit.

Geen opmerkingen: