Ronald Giphart – Harem

“Harem’ is de eerste roman van Giphart die ik heb uitgelezen. Met bijna 400 pagina’s is het een dik boek. Gezien het onderwerp – een bijzondere familiegeschiedenis met aan het hoofd een wereldberoemde fotograaf – zou dit gepast zijn, maar het resultaat had beter in 200 pagina’s verteld kunnen worden.

Het verhaal speelt grotendeels in Zweden en wordt verteld door de ogen van Liam, de twintigjarige zoon van fotograaf McDonald Hope, roepnaam Mac. Liam heeft zich hiervoor, om een reden die later duidelijk wordt, teruggetrokken in een boshut.

De scenes in de boshut wisselen zich af met jeugdherinneringen van Liam en met name het levensverhaal van Mac. Hij vertrok als jongeman naar Stockholm. Van zijn rijke vader accepteerde hij geen geld of andere hulp. Hij  werkte in de keuken van een restaurant en ontmoette een fotograaf.

Door hem leerde hij het vak. Hij schreef zich in op de kunstacademie en ontmoette daar vrienden voor het leven, waaronder de moeder van Liam. Eigenlijk ging het Mac steeds voor de wind. Hij kocht een oude melkfabriek en woonde en werkte er met vrienden en vriendinnen.

De vriendinnen vormen een rode draad in het boek. Na Freje komen er meer vrouwen en meisjes in zijn leven, zijn harem. Onderling is er vreemd genoeg weinig strijd. Zelfs als hij Nina, een jonge studente van 18 jaar, meeneemt naar de Melkerij blijft zij er gewoon wonen: niets aan de hand, geen wraaklust, moord of doodslag.

Mac is bezeten van fotograferen. Alles wil hij vastleggen en vooral wil hij overal een mooie compositie van maken. Wanneer hij op zoek gaat naar de aan lager wal geraakte moeder van Freje en haar terugvindt als prostituee, wil hij haar vastleggen. Als lezer verwacht je meer - vreemde excessen - maar het blijft bij foto’s maken.

De levensgeschiedenis van Mac is interessant genoeg als onderwerp van een roman, maar ik kwam niet echt in het verhaal. Scenes duren vaak overdreven lang en qua taalgebruik is het boek niet spannend.

Wat vooral ontbreekt in ‘Harem’ is het drama. Dit is misschien lastig uit te leggen. Ik ga het proberen. Er gebeurt van alles in het leven van Liam en Mac: liefdesverdriet, mooie seksuele ervaringen, de dood van een vriend, roem, etc. Maar het wordt nergens pijnlijk. De personages komen nauwelijks voor dilemma’s te staan.

Alles is uiteindelijk goed gekomen in het leven van Mac. Het vreemdgaan van zijn vrouw met zijn assistente levert een ruzie op, maar heel snel is er een oplossing. Zijn beste vriend gaat dood, een tijdje later wordt er een kind geboren en is er weer vreugde in  de Melkerij. Goede tijden, slechte tijden.

De personages kennen geen blijvende trauma’s. Aan het eind van het boek blijkt dat Liam iets gedaan heeft wat in de buurt komt van incest. Iedereen vergeeft het hem en er wordt een feestje gebouwd.

Hier en daar zitten er aardige passages in ‘Harem’, maar niet voldoende om de roman geslaagd te noemen. Maar laat ik positief besluiten met een erg geestige zin: “Dat is het ergste moment van de dag: dat ik ’s ochtends door een raam zie dat een of andere ouwe zak mij staat aan te staren en ik langzaamaan besef dat het geen raam is maar een spiegel.”