Vanaf half jaren 90 worden alle boeken van de grote Deense
schrijver Jens Christian Grøndahl in het Nederlands vertaald, al ruim een
dozijn. Door de uitverkiezing van ‘Portret van een man’ tot boek van de maand
door het DWDD-boekenpanel staat hij weer wat meer in de belangstelling.
‘Dat weet je niet’ dateert van 2010. Het is een dunne roman
over een redelijk gelukkig echtpaar uit Kopenhagen, David en Emma. Zij komt uit
Engeland en is kunstenares, hij is een geslaagd advocaat. “Twee leeftijdgenoten
in raketvaart op weg naar de vijftig. Een mooi huis, een gewilde postcode. Een
huwelijk dat standhield terwijl iedereen ging scheiden.” Hun dochter is het
huis uit, heeft een eerste kunsttentoonstelling en een nieuwe vriend, een
Pakistaan.
Het thema van het boek is de invloed van je wortels - waar je vandaan komt - op het
leven dat je nu leidt. David komt uit een Joodse familie, maar heeft het geloof en
de tradities al lang achter zich gelaten. Zijn vader is overleden, met zijn
moeder is het contact minimaal. Achtergrond speelt naar zijn idee geen rol meer
in zijn leven.
Zowel David als Emma worden met hun verleden
geconfronteerd, via familie, vrienden van vroeger en hun dochter en haar
vriend. Ook een incident als een brievenbus beklad met een hakenkruis zet David
aan het denken over zijn achtergrond.
In hun
ontkenning sluiten zij zich voor elkaar af. Regelmatig vragen de twee zich af
in hoeverre zij de ander kennen. Het perspectief wordt door Grøndahl afgewisseld. Dit brengt spanning in
het verhaal. Voortdurend wordt er ook naar vroeger teruggeblikt. Naar mijn
smaak iets te veel. De beide ouders van David en Emma worden uitvoerig belicht,
dit is nog begrijpelijk. Maar ook de vader van de nieuwe vriend en eerdere
liefdes van David en Emma komen uitgebreid aan bod. Wat meer focus zou het boek
sterker hebben gemaakt.
Daarnaast
kon ik het gedrag van zowel Emma als David vaak niet navoelen. Emma is op een
zeker ogenblik razend; ik begreep echt niet waarom toch. David doet soms dingen
impulsief, terwijl hij de braafheid en redelijkheid zelve is. Hij wijkt af van
wat hij van plan was en zwijgt daarover tegenover zijn vrouw. Waarom zou je dit
verzwijgen, vroeg ik mij af? Waarom niet even een sms’je sturen? Emma, die zich
lui in haar atelier de hele dag zit te vervelen maakt daarentegen geen post open
en laat de telefoon overgaan, terwijl zij ziet dat haar dochter het is die belt
en haar nodig heeft. Haar innerlijke motieven blijven flets. Als lezer kom je
er niet achter wat zij wil.
Bij de
opening van hun dochters tentoonstelling loopt er veel mis, verhaallijnen komen
zo’n beetje samen en hun huwelijk wordt op de proef gesteld, vooral door
wederzijdse misverstanden. Zijn hun beide levens mislukt? Dat kun je ook weer
niet zeggen. Uiteindelijk leven ze door in een schijnwereld. Maar een
alternatief is er niet.
Het
thema van ‘Dat weet je niet’ is niet origineel, wel boeiend. De
uitwerking vind ik niet zo geslaagd. Met minder verhaallijnen en achtergronden
van alle personages had het een beter boek kunnen worden en was
er in ieder geval meer ruimte geweest om Emma uit te diepen.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten