A.L. Snijders – De incunabel

Komende novembermaand staat de campagne Nederland Leest in het teken van het korte verhaal. A.L. Snijders stelt hiervoor een bundel samen met de beste korte Nederlandse verhalen. Hij is zelf de koning van het korte tot zeer korte verhaal.

‘De incunabel’ is een novelle. Een genre waar hij evenmin moeite mee lijkt te hebben. In de vermakelijke aanvulling in dit boek met zeven stukjes ‘Over het ontstaan van de novelle’ lees je iets anders: de totstandkoming van ‘De incunabel’ was een worsteling. Het was een schrijfopdracht, waar hij zich zeer serieus op stortte.

Het verhaal begint bij een eenzame tiener uit een provinciestad. De eerste zin is prachtig: “1958. Kea is het buurmeisje, het buurmeisje met wie de dingen beginnen.” David krijgt wat met het meisje, maar hun verhouding is tot mislukken gedoemd.

Als student filologie is David even weinig doortastend als kind. Hij studeert in Amsterdam, maar zonder overtuiging. Anders is zijn broer Piet, die als medicijnenstudent een bloeiende carrière voor zich heeft. De broer probeert zijn lot te ontlopen, wat hem maar ten dele lukt. Uiteindelijk belandt iedereen getrouwd, met twee of drie kinderen als leraar in een provinciestad. Het is niet anders. “Alle levens zijn eenvoudig als je ze van een afstand bekijkt.”

‘De incunabel’ is een goed geschreven novelle… of kort verhaal. Het taalgebruik is sterk en het verhaal slingert verschillende kanten op, zonder dat dit stoort. Leuk zijn de terzijdes van de schrijver die het verhaal binnen stapt, zoals over de broer Piet, “…misschien wel de hoofdpersoon van dit verhaal.”

In ‘Over het ontstaan van de novelle’ vraagt A.L. Snijders zich af wat een novelle eigenlijk is. Hij verliest zich in mijmeringen over zijn lerares Nederlands juffrouw van Erp. Haar theorie dat in een goed literair werk alle woorden op de enige juiste plek staan, verlamt hem.

Het lukt hem de novelle af te ronden en met de opdrachtgever en de corrector tot een compromis te komen. Het gezeur over zgn. moeilijke woorden is hij meer dan zat.

“O, wat haat ik mensen die me verwijten dat ik veel moeilijke woorden gebruik, er bestaan geen moeilijke woorden, er bestaan geen moeilijke en makkelijke woorden, er bestaan alleen onbekende en bekende woorden.”

En voor wie niet weet wat een incunabel is, daar heeft A.L. Snijders een tip voor: zoek het op in het woordenboek!