Ik kende Thomas Pynchon niet tot ik las dat Paul Thomas
Anderson dit boek (Inherent Vice) uit 2009 had verfilmd. Op het iffr wordt hij
voor het eerst vertoond in Nederland.
Het werk van Pynchon staat bekend als onverfilmbaar. Hij is
geliefd bij een vast publiek en heeft zelfs een eigen tijdschrift. Anderen
vinden het pulp. De schrijver leeft teruggetrokken en geeft zelden interviews.
Zijn eerste roman stamt uit 1963, zijn meeste recente, achtste is uit 2013.
Het verhaal in ‘Eigen gebrek’ is onnavolgbaar. De hoofdpersoon
is de blowende hippie detective Doc
Sportello, tijd en plaats: begin jaren 70 Los Angeles. Het verhaal
draait om de ontvoering van miljardair
Mickey Wolfmann. Toevallig is de ex van Sportello een liefje van hem.
Zij is eveneens verdwenen.
In de zoektocht, niet alleen naar Wolfmann, maar ook naar
allerlei andere vermiste personen en vreemde zaakjes, raak je als lezer de
draad kwijt. Pynchon bewandelt allerlei zijpaden, maar alles wat Doc meemaakt
lijkt ook met elkaar samen te hangen.
Personen die hij ooit sprak duiken op andere, verdachte
plekken op. Hij heeft veel contact met de politie, met name rechercheur Bigfoot
Bjornson, die hem arresteert, dan weer bedreigt, maar hem later ook vertelt hoe
de dingen in elkaar zitten…of niet.
In het hele boek wordt voortdurend geblowd en getript, niet
in de laatste plaats door Doc zelf. Het verhaal leidt onder andere naar een
drugssyndicaat, later naar een bouwproject, er is verdachte boot, er is
corruptie, er zijn geheime diensten en informanten actief.
Doc beweegt zich in de surfscene, de gokwereld en hij bezoekt
een psychiatrische kliniek. In gespreken gaat het vaak over Vietnam, over Charles
Manson, hippies en over talloze soorten drugs, zoals Yellow Haze, gemaakt van
de binnenkant van bananenschillen, echt stoned word je er niet van.
Daarbij doorspekt Pynchon zijn verhaal met citaten van
popnummers, filmfragmenten, tv-series, e.d. Hij noemt vaak de nogal vieze
gerechten die Doc nuttigt en de drankjes die hij drinkt. Ook door de overvloed
aan personen die voorbij komen en plekken die hij bezoekt begrijp ik wel waarom
dit boek onverfilmbaar werd geacht.
De eerder genoemde
boot heet de Golden Fang. Er is verband met de kliniek Chryskylodon. Dit wordt verticale
integratie genoemd. “..en hij bedacht dat als de Golden Fang zijn klanten aan
de drugs kon krijgen, dat ze dan de boel ook konden omdraaien en geld konden
verdienen aan mensen die weer wilden afkicken. Zo werd het een komen en gaan,
konden ze twee keer vangen en hoefden ze ook niet te vrezen voor uitblijven van
nieuwe klandizie – zolang het leven in Amerika iets was om aan te ontsnappen,
wist het kartel zich verzekerd van een eindeloze aanvoer.”
‘Eigen gebrek’ staat vol met dit soort verhalen en
theorieën. Je moet niet de wil hebben alles letterlijk te volgen, dan word je
zelf gek. De dialogen waar het boek vol mee staat zijn snel en vaak absurd.
Als Doc een FBI-dossier, dat agent Borderline in zijn hand
heeft, half inziet, ziet hij een foto van zichzelf. Zijn gedachten dwalen af
naar de plek waar de foto genomen is, Tommy’s Burgers. Hij denk aan de motorkap
van een auto, aan de reusachtige burger en aan de traditie een jointje in een
burger te doen. Hij geeft een historisch verslag van deze traditie en eindigt in
gedachte bij een demonstratie tegen de plannen van NBC om Star Trek niet meer
uit te zenden. Dat alles op een halve pagina.
‘Eigen gebrek’ - de titel bekt niet, ik had het boek in het
Engels moeten lezen, maar kon het zo gauw niet krijgen in het origineel – is
een opmerkelijk boek. Ik ben erg benieuwd naar de film die ik vanavond ga zien.
Pynchon zelf heeft er een klein rolletje in.
Tot slot nog een absurd fragment. Doc zit vast in het
paleis van justitie en ziet een klok aan de muur, die bij nadere inspectie
stilstaat. “Wat hij echter prima vond, aangezien Sortilège hem lang geleden de
esoterische vaardigheid had bijgebracht van zien hoe laat het was op een
kapotte klok. Het eerste wat je moest doen was een joint opsteken…”
Geen opmerkingen:
Een reactie posten