zondag 29 september 2013

Gustave Flaubert - Salammbo


Salammbô is de tweede roman van Flaubert, na zijn debuut Madame Bovary. Het is een totaal ander boek, maar toen het in 1862 werd uitgegeven was het een even groot succes. Salammbô speelt zich af voor de Christelijke jaartelling in het legendarische Carthago. 

Daniel Kahneman – Thinking, Fast and Slow

Dit boek is onder de Nederlandse titel ‘Ons feilbare denken’ langzaamaan een bestseller aan het worden. Bij de bibliotheek zijn alle exemplaren constant uitgeleend en bij Polare liggen er stapels op de begane grond. Daniel Kahneman is een Nobelprijswinnaar economie. ‘Thinking, Fast and Slow’ is meer dan economie. Het boek gaat over psychologie, kansberekening, denken, intuïtie, biologie, misvattingen, waarneming, etc. Kahneman geeft een beeld van de menselijke geest met alle vernuft en alle gebreken.

Andrzej Stasiuk – Negen


Van Stasiuk (geboren 1960) zijn inmiddels vijf boeken vertaald in het Nederlands. Hij schrijft veel: korte verhalen, romans, gedichten en artikelen. In deze roman draait het om een vriendenclub. Hoofdpersoon Pawel is een aan lager wal geraakte dertiger in het Warschau van de jaren negentig. Pawel heeft schulden. Zijn woning is verbouwd en hij heeft drie dagen om een bedrag bij elkaar te krijgen. Hij zoekt contact met vrienden van vroeger. Er is weinig over van het gezamenlijke verleden.

W.F. Hermans – Gitaarvissen en banjoklokken


Dit prachtig uitgegeven boek kocht ik beneden de gangbare prijs en samen met het miniboekje Hollywood. Wat blijkt, de tekst van Gitaarvissen en banjoklokken is ook gebaseerd op zijn reis door Amerika en grotendeels gelijk aan die van Hollywood. Hermans heeft er alleen wat hoofdstukjes aan toegevoegd over de heenvlucht en over Las Vegas.

Hermans beschrijft een aantal souvenirs uit de souvenirwinkels in Las Vegas. Hij besluit met: “Geplukte kippen van rubber, die, zoals er uitdrukkelijk bij vermeld wordt , de toestand weergeven waarin de tourist uit deze stad vertrekt.”
Is Gitaarvissen en banjoklokken een miskoop? Welnee, het boekje ziet er mooi uit en staat leuk in de kast.

Michel Houellebecq – De wereld als markt en strijd


De wereld als markt en strijd is de debuutroman van Houellebecq uit 1994. De toon is hetzelfde als in zijn latere werk. De hoofdpersoon Michel is een misantroop: hij heeft vrouw, vrienden, noch familie. Hij werkt zonder enig enthousiasme bij een it-bedrijf.

W.F. Hermans – Hollywood


Hollywood is een klein grappig boek uit 1970. Het formaat is afwijkend en het kent geen paginanummering. Het boekje is gevuld met aantekeningen van een reis door Amerika die Hermans in 1967 maakte; tussendoor staat zijn commentaar uit 1969.

Paul Bowles – De tere prooi


De Tere Prooi is broeierig boek. Het bestaat uit 10 verhalen die allemaal eenzelfde sfeer hebben. De verhalen spelen in Zuid-Amerika of Noord-Afrika, plekken waar Bowles gewoond heeft. Het draait in elk verhaal om iemand die alleen ergens op af gaat of ergens door aangetrokken wordt. Zoals in een goed verhaal weet je niet waar het precies heen gaat. Maar na 10 verhalen weet je wel dat het zelden goed afloopt.

Wil Willems en Hanneke Verbeek – Honderd jaar heimwee


De bundel Honderd jaar Heimwee kocht ik in de onvolprezen Amsterdamse boekhandel Pegasus. Het is een recente uitgave met artikelen die gaan over Polen die naar Nederland kwamen. Anders dan in de inleiding valt te lezen vormt het boek niet echt een eenheid.

Koos van Zomeren – Stanley zet door



Literaire juweeltjes is een reeks die wordt uitgegeven door Bruna. De deeltjes kosten € 1,50 per stuk, maar tweedehands meestal meer. Er verschijnen er 12 per jaar en Stanley is het meest recente deeltje van augustus 2013. Het bevat fragmenten uit Van Zomerens dagboek. Stanley is natuurlijk zijn hond; hij is al aardig op leeftijd, maar nog altijd fit. Van Zomeren trekt met hem de Alpen in.

Michel Houellebecq – Platform


De hoofdpersoon in Platform is Michel, een lege figuur, zonder enige ambitie of verlangen. Hij is vrij gevoelloos, werkt zonder plezier op het ministerie van cultuur en heeft geen vrienden. Zijn enige plezier is het bezoeken na werktijd van peepshows. Als zijn vader overlijdt - een gebeurtenis die hem niet raakt, het enige voordeel is dat hij een erfenis  ontvangt – neemt hij een vakantie naar Thailand: een groepsrondreis.

Marek Nowakowski – De kanarie


Op 13 december 1981 werd de staat van beleg afgekondigd in Polen. De verhalen van Nowakowski spelen zich af in deze periode, door hem meestal de staat van oorlog of de oorlogstoestand genoemd. Nowakowski werd geboren in 1935 en heeft vanwege zijn kritische houding zijn hele schrijverscarrière last van het regime gehad. In 1984 werd hij zelfs gearresteerd.

zaterdag 28 september 2013

Tadeusz Rozewicz – Gezichten

In de jaren 90 van de vorige eeuw was men binnen de Poolse schrijverswereld ervan overtuigd dat als een Poolse dichter de Nobelprijs zou krijgen, dat dit Różewicz zou moeten zijn. Het werd in 1996 generatiegenoot Szymborska. Różewicz is geboren in 1921 en leeft nog; de kans lijkt mij klein dat hij de prijs alsnog krijgt.

Elfie Tromp – Goeroe


Elfie Tromp heeft een mooi boek geschreven over Elfie. Elfie wil goed doen. Van jongs af aan weet Elfie dat zij over bovennatuurlijke krachten beschikt. Zij wil deze aanwenden om de mensheid te helpen en ooit een groot medium te worden. Zij weet dat zij tot grootse daden in staat is.

Kees van Beijnum – Over het IJ


Na de oesters van Nam Kee leek mij dit wel een aardig boekje voor de warme zondag. Het speelt zich ook af in het criminele milieu van Amsterdam. Crimineel wil niet zeggen: georganiseerde misdaad, wel  een stel paupers uit Amsterdam-Noord. Van Beijnum baseert het verhaal op feiten uit de zgn. brievenbusmoord. De lepe Ron neemt de zwakbegaafde Ferrie op sleeptouw. Ferrie heeft geen vrienden, werkt bij de vuilverbranding en gedraagt zich als een kind. Ron heeft een rekening te vereffenen met een ex-vriend van zijn vader. Deze man, Klaas Hellendoorne, terroriseerde zijn gezin maar gaf hen tegelijkertijd voortdurend grote cadeaus. Zijn moeders moest komen opdraven om ‘schoon te maken’ maar speelde gewoon de hoer. Van andere vrouwen, bijvoorbeeld zijn stiefdochter, was Klaas ook niet vies. En hij legde alles vast op video.

De moord op Klaas beschrijft Van Beijnum aan het begin van het boek. Eén detail laat hij weg, namelijk wie de moord heeft gepleegd, Ferrie of Ron. In de rest van het boek beschrijft Van Beijnum wat er gebeurt na de moord: Ron en Ferrie worden gearresteerd, er volgen bekentenissen, Ferrie trekt zijn bekentenis weer in en het eindigt met rechtszaak en gevangenisstraf.

De hoofdstukken waarin hij dit vertelt wisselt hij af met hoofdstukken waarin een journalist later onderzoek doet naar de moord. Van twee kanten krijg je de hele geschiedenis voorgeschoteld. Ik dacht tijdens het lezen dat de journalist uiteindelijk wel zou onthullen wie de werkelijke schutter was. Nee dus, het raadsel blijft intact, net als bij de werkelijke moord.

‘Over het IJ’ is vlot geschreven en leest makkelijk weg. Maar de feiten uit de brievenbusmoord zijn te mager voor een heel boek. Te vaak lees je een detail twee of drie keer. Van Beijnum had er beter het een en ander bij kunnen verzinnen, een paar onthullingen uit het verleden: Klaas blijkt de vader van Ron bijvoorbeeld of er was nog een derde schutter. Nu is het een opgeleukt politieverslag, omgewerkt tot een artikelenreeks voor de Panorama. Bestaat dat blad nog?



Knut Hamsun is een van de grootste Noorse schrijvers. In 1920 ontving hij de Nobelprijs voor de literatuur. Zijn beste boek is volgens mij Honger. Een paar andere boeken die ik van hem heb gelezen vond ik wat ik wat streekromanachtig.

Arto Paasilinna - Helse eendjes


Het was alweer enige tijd geleden dat ik een boek las van Arto Paasilinna. Hij is de bekendste schrijver uit Finland. Veel van zijn werk is vertaald in het Nederlands: ik zag dat ik al zeven boeken van hem in mijn kast heb staan. De beste drie vind ik De gifkokkin, De zelfmoordclub en De huilende molenaar. Helse eendjes is uit 1998 en is vorig jaar in het Nederlands verschenen. Een gebeurtenis die geheel aan mij voorbij is gegaan.

Paul Leautaud – Literair dagboek 1893-1921


Na mijn recente eerste kennismaking met het werk van Léautaud, heb ik meer boeken van hem verzameld. Dit dagboek is een selectie van het duizenden pagina’s tellende literaire dagboek. Daarnaast bestaat er een zgn. particulier dagboek, waarin het waarschijnlijk wat schunniger aan toegaat.

A. F. Th. Van der Heijden – Helleveeg


De helleveeg uit het laatste boek van Van der Heijden is echt een takkewijf. Zij liegt over alles, ruziet continu met iedereen en met haar sadisme heeft ze haar ouders en zus het leven zuur gemaakt. De helleveeg is tante Tiny, de tante van Albert Egberts, de hoofdpersoon uit de Tandeloze Tijd. In de Helleveeg keren ook andere figuren uit de romancyclus terug, maar louter als decor. Het gaat om tante Tiny. Zij is de 10 jaar jongere zus van Hanny, Alberts moeder.

Zuivere kleuren, brieven van Nabokov



De afgelopen week ben ik erin geslaagd de dikste privé-domein ooit verschenen uit te lezen: 666 pagina’s met brieven van Nabokov. De brieven beslaan de periode vanaf 1940 tot aan zijn dood in 1977. De bundel is samengesteld en geannoteerd door zijn zoon Dimitri. Dit is de vertaling van deze selectie.

Rien Vroegindeweij – De verwoeste stad 1953-2003


'De verwoeste stad' vind ik een van de mooiste standbeelden in Rotterdam. Helaas raakt het steeds meer ingesloten door hoogbouw. Rien Vroegindeweij constateert dit ook in dit beknopte boek over het standbeeld en zijn maker Zadkine. Maar waar vind je nog een drukbezochte vlakte in de binnenstad?

Paul Leautaud, een portret in foto’s en teksten


Op de Dordtse boekenmarkt afgelopen zondag heb ik mijn beginnende verzameling Léautaud kunnen uitbreiden met o.a. deze verzamelbundel.  Martin Ros geeft een kleurrijke inleiding op zijn werk. Hij vertelt ook hoe hij zelf Léautaud heeft ontdekt en hoe hij later, werkzaam bij de Arbeiderspers, meegewerkt heeft aan de uitgave van zijn vertalingen.

Matten, schaakverhalen 12


Al een jaar hoorde ik niets meer van het schaaktijdschrift Matten, waar ik lid van dacht te zijn. Totdat ik vorige maand zag dat nummer 12 was uitgekomen. Helaas ontving ik hem niet per post. Kennelijk is mijn lidmaatschap eenzijdig stopgezet. Gisteren kocht ik het dikke nummer vol schaakverhalen in de winkel. In het voorwoord wordt het droeve nieuw gebracht: dit zal het laatste nummer zijn.

Kees van Beijnum – Oesters van Nam Kee


Maandag zocht ik een boek om te lezen op het strand. Het waaide flink dus ik wilde geen van mijn mooie aankopen op de Dordtse boekenmarkt laten zandstralen. Het werd een al jaren zinloos in de kast staand exemplaar uit het werk van Kees van Beijnum. Bijna iedereen heeft dit succesvolle boek uit 2000 al gelezen. Het is ook verfilmd met in een hoofdrol de  onontkoombare Katja.



Soms lees je een boek in één dag uit, soms doe je er weken of langer over. Dit hangt niet altijd samen met  de saaiheid of de opwinding van een boek. Een boek kan ook te dik zijn. Ik had eerder een boek van Pleijel gelezen en dat was erg de moeite waard.

Jan Oudenaarden en Rien Vroegindeweij – De Kossmannroute


In de reeks literaire routes in Rotterdam hebben Jan Oudenaarden en Rien Vroegindeweij een deel toegevoegd. Deze route loopt door Rotterdam-Noord. Hij heet de Kossmannroute omdat Alfred Kossmann in zijn jeugd heeft gewoond aan de Statensingel 95c. Zijn vader was directeur van de bibliotheek.

Zofia Nalkowska – Medaillons


Zoals zoveel Poolse literatuur speelt in Medaillons de oorlog de hoofdrol. Het boek werd  in 1946 in Polen uitgegeven. Nalkowska zat in een onderzoekscommissie naar Duitse oorlogsmisdaden. In Medaillons is een aantal interviews met slachtoffers en daders weergegeven. Is het non-fictie of is het proza? Moeilijk te zeggen. De stijl lijkt nog het meest op die van Armando.

Rascha Peper – Handel in veren


Dit jaar overleed Rascha Peper. Zij werkte aan een grootse tweedelige roman toen de diagnose kanker werd gesteld. Het leek erop dat zij het schrijven zou moeten staken, maar na een opleving begin 2013 rondde zij het eerste deel af. Dit is ‘Handel in veren’ geworden. Heel spijtig dat zij het tweede deel niet heeft kunnen schrijven en sowieso is zij natuurlijk veel te jong gestorven.
Waarschuwing vooraf: wil je het boek nog lezen, lees dan niet verder!

Ives Maes – The future of yesterday




Tussen 2008 en 2012 reisde de Belgische kunstenaar Ives Maes langs vele plekken in de wereld waar ooit een wereldtentoonstelling heeft plaatsgevonden. Hij fotografeerde de overblijfselen. Soms is er nog wat van de glorie te zien, zoals in Barcelona. De tentoonstelling uit 1929 heeft o.a. het prachtige Duitse paviljoen van Mies van der Rohe nagelaten.

Paul Leautaud – Lichtzinnige herinneringen


Vaak las ik over Léautaud maar nog nooit had ik een letter van hem gelezen. Vooral schrijvers waarderen hem erg. Lichtzinnige herinneringen bestaat uit twee boekjes. Het eerste is een jeugdwerk Le petit Ami uit 1903, het tweede is het onvoltooide Le petit Ouvrage uit 1937. Ondanks de tijd die er tussen ligt, is de stijl en thematiek hetzelfde. Beide boeken gaan over vrouwen.

Met Polen in het hart. Vijf moderne Poolse verhalen


De boekenmarkt van Warmond vindt jaarlijks plaats op Hemelvaart. Warmond is vanaf Leiden in 20 minuten aan te fietsen en met een beetje zon is het een ideaal Hemelvaartsuitje. Vooral met een overvloedige maaltijd na afloop in het Leidse restaurant Puur. Naast een paar spotgoedkope  privé-domeinen van Paul Léautaud kocht ik voor 50 cent deze bundel Poolse verhalen.

Jeroen Brouwers – Onnoemelijk geluk


Op het Utrechtse station, op weg naar Rhenen, kocht ik woensdag voor slechts € 1,50 dit boekje met twee verhalen van Jeroen Brouwers.  Genoeg voor een half uur treinleesplezier. De verhalen waren al eerder gepubliceerd, ik had het gemist.

Heb medelijden, tijd


Deze tweetalige verzamelbundel bevat een flinke hoeveelheid Pools poëzie uit de twintigste eeuw. Maandenlang lag hij naast mijn bed. Bijna elke avond probeerde ik een Pools gedicht te ontcijferen.

Frida Vogels – Dagboek 1974-1976


Zonder enige publiciteit verscheen het tiende deel van de dagboeken van Frida Vogels. Verbazingwekkend dat het zelfs 1 week in een boekentoptien stond. Zij zal toch niet populair worden? Het gemijmer en gezeur gaat natuurlijk gewoon door in dit deel. Op pagina 11 lees je al dat het een schitterende dag is, maar “ik voel mij hopelozer dan ooit”.

Kazimierz Brandys - Rondo


Rondo is een merkwaardig boek. Het begint als een reactie op een artikel over de verzetsgroep Rondo. De schrijver van de reactie wijdt steeds meer uit, voegt jeugdherinneringen toe en legt stap voor stap uit hoe de ‘verzetsgroep’ werkte tijdens de oorlog. De hoofdpersoon wordt door anderen Tom genoemd. Wat zijn echte naam is weet je als lezer niet.

Susan Sontag – Herboren: dagboeken en aantekeningen 1947-1963


Ik las een zeer lovende recensie over de dagboeken van Susan Sontag. Ik liet mij overtuigen en kocht het deel tussen 1947 en 1963. Het viel wat tegen.

Erik Vlaminck – Brieven van Dikke Freddy


Tot mijn grote vreugde trof ik bij de prachtboekwinkel Erik Tonen uit Antwerpen het eerste deel van de brievenboeken van Dikke Freddy aan, onder de simpele titel ‘Brieven van Dikke Freddy’. Erik Vlaminck zit achter dit personage dat regelmatig schrijft aan instanties en invloedrijke personen om te klagen over zijn persoonlijke situatie. Dikke Freddy heeft geen werk, nauwelijks een woning maar wel een goed hart en veel dorst.

Michail Sjolochow – De Stille Don 1


We zaten een week op de Veluwe. Een goed moment om een dik boek te pakken dat al lang op mijn leeslijst stond. De Stille Don was een favoriet boek van mijn vader. Vermoedelijk was ik de afgelopen week de enige persoon in Nederland die dit boek las. Erg populair is Sjolochow niet. Hij won weliswaar de Nobelprijs in 1965, maar hij werd later weggezet als Sovjetschrijver en was dus niet meer interessant. Onterecht, De Stille Don is een klassieker. Het origineel verscheen tussen 1928 en 1940. Deze Nederlandse versie is uit 1966. Ik las het eerste deel, bestaande uit de boeken De Stille Don en Storm over Rusland.

Paulien Cornelisse – Taal is zeg maar echt mijn ding


‘En dan nog iets’, de tweede bundel van Paulien Cornelisse had ik wel gelezen. Haar eerste boek nog niet. De keuze in de kampwinkel, als je eens iets anders wilt lezen dan Russische kost, is erg beperkt. Dit is de 26ste druk uit augustus 2010. Dus al tweeënhalf jaar lag Taal is zeg maar echt mijn ding te wachten in de supermarkt, veilig verpakt in plastic.

Nu de inhoud. Cornelisse ziet taaltrends en bespreekt deze op een geestige manier. Maar waar heb ik het over: iedereen heeft dit boekje al gelezen. Zij is op haar best als ze het heeft over modewoorden of uitdrukkingen als duh, best wel ,goeiemoggel, en alles…

Ik moest erg lachen bij het  stukje over de typische Nederlandse gewoonte om op vakantie vooral te moeten genieten. Het voortdurend uitroepen van clichés als ‘Mensen dit is toch leven’ en ‘dat is genieten!’ maakt mij inderdaad ook erg treurig. Na een groepsreis door Afrika: “De mensen zijn arm hier, maar op een andere manier zo rijk! Want de mensen hadden hier de ruimte en lachten allemaal zo vriendelijk. En waren oprecht dankbaar als je ze een ballpoint gaf.” Ja, dat is genieten.

Het leukste modewoord dat wat haar betreft direct mag terugkeren is smurfen. Helemaal mee eens. Het woord smurf moet veel meer gesmurft worden. Een grote ergernis deel ik ook met Cornelisse, namelijk het om onbegrijpelijke redenen uitspreken van het woord Olympisch als Olumpisch. Als Matthijs van Nieuwkerk dit weer eens doet grijp ik altijd meteen naar de zapper.

Julian Stryjkowski – Stemmen in het duister


‘Stemmen in het donker’ speelt zich af in joodse milieu in Polen aan het begin van de twintigste eeuw. Het wordt vergeleken met het werk van Singer. Bijna het hele boek is in dialoogvorm geschreven. Er komen veel personages in voor en het staat vol met joodse woorden, achterin is een uitgebreide woordenlijst opgenomen.

Jan Brokken – Baltische zielen

Ik had nog niet eerder een boek van Jan Brokken gelezen en kende hem slechts van naam. Verbazingwekkend als je ziet wat voor stapel boeken hij heeft geschreven. En als je Wikipedia mag geloven is het ene boek nog fantastischer dan het andere, een en al lof. Dat schept verwachtingen.

Kees van Kooten – De verrekijker


Kees van Kooten is de ideale Boekenweekgeschenkschrijver. Hij schrijft literatuur, is een bekende Nederlander, kan grappig vertellen en is erg sociaal. De boekenweek was een succes dit jaar. De verrekijker heb ik met plezier gelezen.

John Williams – Stoner


Velen hebben Stoner al gelezen en de recensenten waren laaiend enthousiast. Mijn twaalfde druk begint zelfs met vier pagina’s lovende citaten. Wat moet je dan nog voor commentaar leveren. Ik word  huiverig bij zoveel complimenten. Meestal laat ik een boek dan juist links liggen om het jaren later eens op te pakken en na lezing te constateren dat het een aardig boek is.

Bergman – De tijd te lijf


Ik las over Bergman in de literair-historische wandeling van Jan Oudenaarden en Rien Vroegindeweij die door Kralingen voert. Niet lang daarna zag ik deze privé-domein bij Atlas in de Zaagmolenstraat liggen. Elsje heeft niet veel verstand van prijzen: sommige boeken biedt zij veel te duur aan. ‘De tijd te lijf’ was echter een koopje.

Erik Vlaminck – Dank u, heren. Vijf vrouwen over Elsschot


Erik Vlaminck schrijft niet alleen verhalen en romans, maar ook toneel. En hij kan voordragen alsof hij in zijn eentje een heel theaterstuk opvoert. Ik hoorde hem eens lappen tekst uit Suikerspin uit het hoofd declameren, prachtig.

Bob den Uyl – Het graf van Bach


Het Graf van Bach is een jeugdverhaal van Bob den Uyl dat pas na zijn dood werd uitgebracht. De novelle speelt zich af na een allesverwoestende oorlog. De hoofdpersoon is een man en een van de weinige overlevenden tussen de stofwolken en in puin geschoten steden.

Joeri Nagibin – Het Nederland van Bob den Ojl


Ik zit in een Bob den Uyl –manie, dus kocht ik dit leuke boekje: de goedkopere tweede druk uitgebracht bij Douane. Ik kende de titel.

W.F. Hermans – Het behouden huis


Het fijne aan de nieuwe bibliotheek in Spijkenisse, de Boekenberg, is dat je er gratis boeken kunt uitzoeken. Veel is het niet, maar ik vond deze Hermans. Natuurlijk had ik al een exemplaar, maar er is een goede bestemming voor gevonden. Ik kreeg meteen zin Het behouden huis te herlezen.

Frans Vogel – ’t Staartje van de Fles



Dit boekje uit 1987 heb ik jarenlang nergens aangeboden gezien. Vorige week stond het nieuw te koop bij Boekhandel Snoek. Wonderlijk! Uit een magazijn? Een roofdruk? Het boekje ziet er authentiek uit met vergeling aan de randen.

Fraaie vergezichten die onze reis vergallen


Toen ik zaterdag het boekje van Frans Vogel kocht bij handelaar Snoek informeerde ik meteen naar de Bob den Uyl-stadswandeling. Enkele weken terug was dit werkje niet leverbaar, terwijl het wel op internet stond aangeprezen. Nu dan wel in de winkel. De 65 pagina’s las ik in een keer uit. Ik denk niet dat er iemand is die serieus een literaire wandeling doorloopt, ook deze niet, maar het is grappig om te lezen waar de schrijver heeft gewoond, gewerkt, gezopen en gewandeld.

Erik Vlaminck – Meer brieven van Dikke Freddy


Erik Vlaminck publiceert als zijn alter ego Dikke Freddy al jarenlang brieven in ‘Alert, tijdschrift voor zorg en sociale politiek’. Tweemaal zijn de brieven gebundeld. Eerst in ‘Brieven van Dikke Freddy’  -ook antiquarisch niet te krijgen - daarna verscheen de logisch vervolgtitel ‘Meer brieven van Dikke Freddy’ met brieven uit de periode 2002-2007. Ik had het geluk op boekwinkeltjes voor 5 euro een bijna nieuw exemplaar te vinden.